Welkom in het post-reality tijdperk

De afgelopen jaren – sowieso sinds Corona maar volgens mij sinds de zaak Assange in 2014 – aangeduid als post-truth. Maar sinds het aflopen van de corona-crisis en de brede opkomst van AI in computerland zijn we weer een stap verder gegaan: post-reality.

Post-truth

Maar eerst zal ik je geheugen nog even opfrissen: 2014 – 2023: post-truth [Wikipedia: sinds 2016] . Dit tijdperk kenmerkt zich door een sterke strijd tegen nepnieuws, waarvan de overheid in de praktijk de grootste verspreider is. Alles in de reguliere media of officiële publicaties is volgens sommigen precies omgekeerd, ofwel Orwelliaanse newspeak. Het begon dus met de zaak Assange, de inlichtingen-It-er die beelden van oorlogsmisdaden door Amerikaanse militairen in de Irak-oorlog openbaarde via Wikileaks. Sindsdien draait op Internet de strijd om truth, de strijd waarvan uw geest het slagveld is.

De strijd van de overheid tegen “nepnieuws” of ongewenste versies van de realiteit, kan niet gewonnen worden, maar wel zijn er 2 middelen relevant. In de eerste plaats het bannen in de reguliere media en op de tech-platformen van berichten, video’s, personen en organisaties. Daarnaast is er de productie van afleiding, content om de loze hersens van de kijkers onder hypnose te houden. Er zijn in elke kwestie (minstens) 2 kampen, van wie er 1 veruit domineert en het ander kamp bestaat uit beschimpten, dissidenten en groeperingen die alleen al om hun mening door de AIVD in de gaten worden gehouden. Iedereen behoort tot 1 van de kampen, want als je je afzijdig houdt wordt je door beide kampen gewoon ergens ingedeeld.

Vroeger, in het postmoderne tijdperk had je ook meerdere meningen, maar toen kon je nog zeggen dat de waarheid ergens in het midden lag. Dat was althans de algemene opinie. Maar deze waarheid in-het-midden, die is kwijtgeraakt in het post-truth tijdperk. Er is gewoon geen waarheid meer in het midden, er zijn slechts meerdere alternatieve waarheden.

Kwesties die typisch zijn voor post-truth zijn:

  • Corona, virustheorie, vaccinaties etc
  • De Amerikaanse verkiezingen van zowel 2016 als 2020 en het hele presidentschap van Trump
  • Friet versus Patat
  • Panama-papers
  • Pizzagate, Jeffrey Epstein, Ghislaine Maxwell

Kortom, we hebben het hier over schandalen die zo groot zijn dat ze door hun omvang zelf ongeloofwaardig worden. Het Stockholm-syndroom treedt automatisch op en zelfcensuur slaat toe. Waarom publiceer ik dit eigenlijk?

Post-reality

2022 – heden. Instagram is het grootste social media platform. Hier heb je dikke lippen en maak je kusjes naar je volgers. Alles is nog louter uiterlijke schijn. Kanye West uitte een controversiële mening en werd vlot gecanceld door businesspartner Adidas. De multimiljonair verloor ook toegang tot zijn Apple Pay en kon dus geen hamburger meer afrekenen.

De tegenreactie op dit ultieme fake platform zie ik bij de leerlingen. Be-real. Een soort fotoplatform maar alleen voor echte foto’s. De maker komt zelf ook in beeld via de andere camera op de smartphone. Deelname en aantallen zijn beperkt hetgeen een echte “be-real” een mooie trofee maakt.

Een stapje verder gaat het commentaar van Eurosport op de Giro-koers van donderdag 25 mei 2023. Het waren nogal wat hoogtemeters. De ene fietscomputer gaf 5000 hoogtemeters en de andere 5800. Meer dan honderd renners en allemaal andere hoogtemeters. Deze fouten komen door de werking van de apparatuur die is gebaseerd op modellen. De ene gebruikt alleen de barometer en is storingsgevoelig bij weersinvloeden. Een ander model weet gewoon de hoogteverschillen volgens de kaart. Maar zijn die dan wel te vertrouwen? Want hoe zijn die dan ooit gemaakt? Zo komt de twijfel in de wereld van sensoren, modellen, data en computers. De data staat in de computer, maar we weten al dat het niet geloofwaardig is.

De echte klapper voor post-reality is AI. Deze idioterie gaat ineens volledig over de top. ChatGPT is nog geen half jaar uit, sinds 30 november 2022. Elk tech-platform heeft intussen een AI-variant. Docenten kunnen er opgaven mee produceren en leerlingen gebruiken hem om dezelfde opdrachten mee te maken. Geen van hun hoeft het nog zelf te doen. Ook met AI kun je controleren of het geen AI-werkstuk is dat is ingeleverd. In de krant kun je inmiddels artikelen vinden die geheel of gedeeltelijk met AI zijn geschreven. De betere kranten geven dat aan, denken ze. Als werknemer die thuiswerkt, online, kun je meerdere banen nemen die je allemaal uitvoert met AI. Waarom zelf werken?

Foto’s? Ofwel helemaal nep. Of je kunt een foto manipuleren om die auto een beetje bij te draaien. Film? Spraak? Het is allemaal mogelijk met AI nepperij. Alles wat je online tegenkomt kun je voortaan niet meer vertrouwen. Niets is nog langer zomaar waar. De online wereld is in principe nep, totdat het tegendeel bewezen is. En dat gaat echt niet zomaar gebeuren.

Niets is nog langer zomaar waar. De online wereld is in principe nep, totdat het tegendeel bewezen is.

Barry Voeten, 2023