Blog

In deze workshop bouw je zelf je pc of laptop om naar Pop!_OS. Eindelijk bevrijd je jezelf uit de macht van big-tech.

Je zult zien dat het helemaal niet zo moeilijk is als waar je wellicht bang voor was. Samen krijgen we ‘m wel aan de gang. Het bedienen van je nieuwe computer dat kun je ook gewoon zelf. Maar je moet het wel zelf willen.

Pop!_OS op je computer

Dit systeem vervangt je hele Windows-installatie. Dit is allemaal gemaakt voor professionals, zoals programmeurs en onderzoekers. Maar ook een gewone gebruiker die het Internet surft, wat mailt en Spotify draait heeft hier een prima systeem aan.

Demonstratie Pop!_OS

Aanmelding en data

Bij voldoende belangstelling organiseren we de trainingsdag (Maassluis of Westland) tegen kostprijs. Data stemmen we af met de belangstellenden. Reacties graag via het contact formulier.

• zaterdag 30 september, 10:30 -16:00

Intro en doel

Dit is de handleiding bij de trainingsdag maar je kunt ook met de handleiding op schoot het thuis lekker zelf uitzoeken. Het heeft weinig zin om de tekst te bestuderen en dan te zeggen, “ow maar zo’n computer wil ik niet.” Als je in een auto rijdt heb je dagelijks ook niks te maken met ‘hoe plaats je een andere motor’. En dat is waar deze handleiding over gaat! Je doet dit 1x (per computer) en dan verder is het vrij simpel.

Met deze handleiding in de hand probeer ik je te helpen je computer te bevrijden uit de macht van big-tech. Er is volop vrije software beschikbaar maar als je er niet into bent, is het een hele overstap. Als je meedoet met de trainingsdag is het leuker en samen weet je meer. Kijk ook naar de mega-lange lijst van alternatieve software. En check de presentatie met het hele overzicht Afstappen van de Tech-giganten.

Deze handleiding probeert voor 80% van de mensen voor 80% van de gevallen een oplossing te bieden. Alle andere uitzonderingen moet je echt nog uitzoeken. De handleiding moet niet te lang worden en dat wordt ie toch al. En de uitzonderingen laten zich niet voorspellen…

We beschrijven de stappen in een bepaalde volgorde maar het komt vaak genoeg voor dat je iets opnieuw moet doen, omdat je later leert dat het anders zat. Dat hoort er allemaal bij. Geniet er maar van en juich in elke bocht.

Ingelinkte sites met apparatuur of software gebruiken wij zonder eigen belang of kickback ‘referral’ inkomsten.

In de loop van de installatie krijg je de keuze wat je wilt:

• Pop!_OS installeren naast je bestaande Windows
• Windows wissen, Pop!_OS je hele schijf laten gebruiken.
• Zelf een indeling maken. Voor gevordereden.

Bedenk van tevoren wat je wilt. Ik raad aan, tenzij uitzonderingen: gegevens overzetten via USB-drives, alles wissen en met een schone lei beginnen.

Disclaimer

Na de bouw van deze tutorial,
uit het hoofd en met diverse bronnen,
is deze nog niet uitgeprobeerd.
Jij bent dus de eerste.
Doe niks blind na.
Doe geen domme dingen.
Het gebruik van deze tutorial
is geheel op eigen risico.

Barry voeten

Benodigdheden

We gebruiken 2 USB-Drives. Neem ze alleen van een gerenommeerd merk als Kingston, dus geen reclame-spul of plastic zooi. Dus beter zo’n metalen.

• 1 USB-Drive van minstens 4 Gb voor je installatie. Zo klein zijn ze nauwelijks nog te krijgen in deze kwaliteit. We bevelen aan, Kingston DataTraveler Kyson 32GB, 9 euro per stuk in Vlaardingen bij Yorcom.
• 1 USB-drive van tenminste 16 Gb maar minstens zo groot als de gegevens van je oude computer die je wilt redden. Denk ook aan je foto’s. De Kingston Kyson van 128Gb is 20 euro. Groter nodig? Zo’n frummel ding wordt dan wat traag. Neem een externe SSD drive van bijv. Samsung.
• Een computer met tenminste 8 GB Ram en een drive van 100 Gb. Geen Apple, dat is me te ingewikkeld.

Inventariseren hardware en software

Hardware

Linux is een volwassen systeem. 9 op de 10 apparaten die je wilt aansluiten werkt tegenwoordig gewoon prima. Alleen als er windows-drivers bij een USB-apparaat komen, dan is het ding niet USB-compliant (aan de eisen voldoend) en dat wordt met die extra software als nog geregeld. Deze apparaten werken dus standaard niet onder Linux. Denk: webcams en specialistische apparatuur bijv. iets medisch.

Monitoren, printers, toetsenborden, muizen: ga er maar vanuit dat het werkt. Rare spullen: controleer op de site van de fabrikant. Bel en mail ze. Laat ze weten wat je wilt – vrijheid. De Linux drivers en de source code op het Internet.

Software

Ga na welke software je nu echt gebruikt. Het meeste moderne spul is sowieso web-based en dat is een zegen voor ons. Vaak is er een open-source alternatief in de lijst van alternatieven. Kijk op de site van de fabrikant van een product of er ook een officiële Linux-versie is. Zoals Microsoft Teams. Spotify. Het komt voor dat je voor je werk bijv. VMWare Horizon nodig hebt en dan blijkt dat zij alleen een versie hebben voor ofwel RedHat Enterprise Linux of CentOS / Rocky, ofwel Ubuntu. Dan zit je dus vast aan zo’n keuze.

Websites als alternative.to bieden ook nog alternatieven aan. Kans bestaat dat je je huidige software vaarwel moet zeggen maar dat er gewoon een ander blijkt te zijn. Gewoon een ander nemen die wel Linux draait.

Geen oplossing?

Niks? Geen alternatief? Laatste kans: Probeer uit of de software en/of hardware wel werkt in een Virtualbox omgeving. Als je een fatsoenlijke CPU in je compu hebt, kan dat vast wel. Als dat werkt, kun je Windows vervangen door Linux en weer opnieuw een Virtualbox maken met een Windows installatie. Jij liever dan ik, maar als het moet dan moet het.

Verzamelen wachtwoorden

Als je je huidige computer wist, ben je ook al je wachtwoorden kwijt. Zeker weten? Maak een lijst:

• email adressen, login + password en de naam / telefoonnummer van je ISP
• gmail, outlook, hotmail. Essentieel om je elders geregistreerde wachtwoorden te resetten
• zakelijke login voor email, office
• wifi wachtwoorden van thuis
• betaaldiensten als creditcards, paypal
• alles wat in de mail zit (in imap accounts) raakt niet weg, want de mail staat op de mail server. Op je computer staat slechts een kopie. Dat is mooi! Check via de webmail.

Het kan handig zijn om de wachtwoorden in je browser te syncen. Google biedt dit voor Chrome en Firefox biedt het ook aan. Gebruik deze service niet voor je paypal en alles van waarde. Maar de vele accounts bij online shops kun je zo handig syncen. Op je nieuwe computer komt het moment om gelijk een password manager te installeren.

USB Drives en opstarten

USB Drive klaarmaken

Pop!_OS komt in 2 versies:

• de gewone versie “LTS”
• de versie voor NVIDIA Videokaarten.

Beide versies vind je via https://pop.system76.com/

Als je een andere Linux-smaak kiest, ga naar de site van de maker. Of zoek lekker even rond tussen 200+ Linux-distributies op https://distrowatch.com/

De download geeft je een .iso bestand dat je vanaf Windows kunt “branden” op je USB-drive met Balena Etcher. Heb je een Apple of Linux, kijk in dit artikel hoe je de USB drive brandt.

Opstarten van USB

Je computer start altijd op vanaf de 1e “harde schijf”. Niemand heeft die nog maar toch noemen we die nog zo. Je moet zorgen dat ie de USB drive gaat kiezen om van op te starten. Druk tijdens het opstarten op de toets die wordt aangegeven door jouw systeem. Meestal is dit:

• Laptops: F7 of F1 of F2.
• HP: F9
• Desktops: F12 of F8 of F10
• Open Firmware: ESC
• Kijk op het scherm maar dat gaat snel.
• Opzoeken in de lijst

In het boot menu, of in het Bios -> Boot Priority: Je moet dus kiezen voor Kingston of het merk van je USB-drive. Andere naam? Vaak is de naam aan de binnenkant anders dan het stickertje op het plastic…

Bestanden kopiëren

Als je opstart van je Pop!_OS USB drive, kom je in een live omgeving. Een werkende computer. Speel maar even. Wel heel traag, net zo traag als je USB-drive dus.

• Met het programma Files krijg je toegang tot je Windows-disks en ook je USB-drives. Plaats je tweede USB-drive. Kopieer enkele bestanden. Check op een andere computer of het kopiëren echt heeft gewerkt. Kopieer nu alles over. Al je documenten, foto’s, films. Belangrijke downloads in de map Downloads. Belastingdienst informatie. Neem rustig de tijd. Kopiëren gaat langzaam. Controleer die USB-drive. Heb je nu echt alles?
• De map met je Firefox-profiel. Lastig klusje. Uitleg. Het is echt handiger de online sync te gebruiken maar als je dat niet wilt, moet je het zelf met de hand doen. Anders zeg je vaarwel tegen Bookmarks, History en Wachtwoorden. Ach WTF!

Handmatig Disks bekijken en wissen

In de loop van de installatie gaat ‘ie vragen wat je wilt: Hele schijf Pop!_OS of wil je Windows behouden en ze beiden ‘dual boot’ bruikbaar maken en houden. De installer regelt dat verder voor je.

Ik kan wel zeggen dat je gewoon alles moet wissen, maar ga je dat dan doen? Andere linux-installeer-workshop-aanbieders doen juist: kies maar dual-boot, dan kun je nog terug. Wie wil er nou terug dan? En als je terug wilt, is de gemiddelde gebruiker ook beter af met een vers geïnstalleerde windows – heb je de licentie nog liggen? De download bieden ze gewoon aan, dus geen stress. Je kunt altijd terug het hok van de leeuw in.

De Installatie

Volg de installatie via de website van Pop!_OS zelf. Hier geven we alleen kort de aanbevolen maar niet vereiste antwoorden. Uit mijn hoofd dus in de verkeerde volgorde:

• toetsenbord United States / International With Dead Keys (dat betekent een ” + e geeft ë)
• Tijdzone Europe / Amsterdam. Taal / Localizeren: Nederlands.
• Je naam: verzin een nickname, of alleen je voornaam. Handiger als je eens een screenshot wilt delen.
• Indeling Harde schijf en partities: Maak je keuze voor een soort installatie. Kies automatisch. Gevorderden: maak ook een aparte /home, dat is nooit weg.
• installeren
• rebooten
• juichen!

Na het installeren

• Via de Pop! Shop kun je software toevoegen
• Stel je mail in op Thunderbird
• Firefox is de aangewezen browser. Maar er is wel Chrome en ook een Ungoogled Chrome.
• Firefox: Nederlands woordenboek en Nederlandse taal toevoegen
• Kies nu eens een password manager. Nou ja, morgen dan maar.
• Thuis gekomen stel je de printer opnieuw in. Als dat niet vanzelf gaat, echt waar!
• Kopieer al je bestanden terug.
• Juichen!

Bewaar die USB drives

Bewaar allebei je USB-drives. Leen ze niet uit. De ene bevat al je documenten. Een mooie backup. Gewoon bewaren. En die andere, met Pop!_OS. Die kun je ook gebruiken om je systeem te repareren. Kan zomaar handig zijn. Je weet nooit. Hebben is hebben.

Juichen!

ja dat moet

Tickets